مَقام!مقامع ـ ۱۴ مورد در ۱۴ آیه
«مَّقَامِ مَّقَامُ مَقَامَهُمَا مَّقَامِی مَقَامِی مَقَامًا مَّقَامًا وَمَقَامٍ مَّقَامِکَ مَقَامٌ مَقَامٍ مَقَامَ«
1- وَکُنُوزٍ وَمَقَامٍ کَرِیمٍ (26الشعراء ٥٨) :: و گنجینهها و جایگاههاى پر ناز و نعمت بیرون کردیم.
2- وَزُرُوعٍ وَمَقَامٍ کَرِیمٍ (44الدخان ٢٦) :: و کشتزارها و جایگاههاى نیکو،
3- إِنَّ الْمُتَّقِینَ فِی مَقَامٍ أَمِینٍ (44الدخان ٥١) :: به راستى پرهیزگاران در جایگاهى آسوده [اند]،
4- وَلِمَنْ خَافَ مَقَامَ رَبِّهِ جَنَّتَانِ (55الرحمن ٤٦) :: و هر کس را که از مقام پروردگارش بترسد دو باغ است.
5- وَمَا مِنَّا إِلَّا لَهُ مَقَامٌ مَّعْلُومٌ (37الصافات ١٦٤) :: و هیچ یک از ما [فرشتگان] نیست مگر [اینکه] براى او [مقام و] مرتبهاى معیّن است.
6- وَأَمَّا مَنْ خَافَ مَقَامَ رَبِّهِ وَنَهَى النَّفْسَ عَنِ الْهَوَىٰ (79النازعات ٤٠)
و اما کسى که از ایستادن در برابر پروردگارش هراسید، و نفس خود را از هوس باز داشت...
7- وَلَنُسْکِنَنَّکُمُ الْأَرْضَ مِن بَعْدِهِمْ ذَٰلِکَ لِمَنْ خَافَ مَقَامِی وَخَافَ وَعِیدِ (14ابراهیم ١٤)
و قطعاً شما را پس از ایشان در آن سرزمین سکونت خواهیم داد. این براى کسى است که از ایستادن [در محشر به هنگام حساب] در پیشگاه من بترسد و از تهدیدم بیم داشته باشد.
8- وَمِنَ اللَّیْلِ فَتَهَجَّدْ بِهِ نَافِلَةً لَّکَ عَسَىٰ أَن یَبْعَثَکَ رَبُّکَ مَقَامًا مَّحْمُودًا (17الإسراء ٧٩)
و پاسى از شب را زنده بدار، تا براى تو [به منزله] نافلهاى باشد، امید که پروردگارت تو را به مقامى ستوده برساند.
9- قَالَ عِفْرِیتٌ مِّنَ الْجِنِّ أَنَا آتِیکَ بِهِ قَبْلَ أَن تَقُومَ مِن مَّقَامِکَ وَإِنِّی عَلَیْهِ لَقَوِیٌّ أَمِینٌ (27النمل ٣٩)
عفریتى از جن گفت: «من آن را پیش از آنکه از مجلس خود برخیزى براى تو مىآورم و بر این [کار] سخت توانا و مورد اعتمادم.»
10- وَإِذَا تُتْلَىٰ عَلَیْهِمْ آیَاتُنَا بَیِّنَاتٍ قَالَ الَّذِینَ کَفَرُوا لِلَّذِینَ آمَنُوا أَیُّ الْفَرِیقَیْنِ خَیْرٌ مَّقَامًا وَأَحْسَنُ نَدِیًّا (19مریم ٧٣)
و چون آیات روشن ما بر آنان خوانده شود، کسانى که کفر ورزیدهاند به آنان که ایمان آوردهاند مىگویند: «کدام یک از [ما] دو گروه جایگاهش بهتر و محفلش آراستهتر است؟»
11- فِیهِ آیَاتٌ بَیِّنَاتٌ مَّقَامُ إِبْرَاهِیمَ وَمَن دَخَلَهُ کَانَ آمِنًا وَلِلَّهِ عَلَى النَّاسِ حِجُّ الْبَیْتِ مَنِ اسْتَطَاعَ إِلَیْهِ سَبِیلًا وَمَن کَفَرَ فَإِنَّ اللَّهَ غَنِیٌّ عَنِ الْعَالَمِینَ (3آلعمران ٩٧)
در آن، نشانههایى روشن است [از جمله] مقام ابراهیم است؛ و هر که در آن درآید در امان است؛ و براى خدا، حج آن خانه، بر عهده مردم است؛ [البته بر] کسى که بتواند به سوى آن راه یابد. و هر که کفر ورزد، یقیناً خداوند از جهانیان بىنیاز است.
12- وَإِذْ جَعَلْنَا الْبَیْتَ مَثَابَةً لِّلنَّاسِ وَأَمْنًا وَاتَّخِذُوا مِن مَّقَامِ إِبْرَاهِیمَ مُصَلًّى وَعَهِدْنَا إِلَىٰ إِبْرَاهِیمَ وَإِسْمَاعِیلَ أَن طَهِّرَا بَیْتِیَ لِلطَّائِفِینَ وَالْعَاکِفِینَ وَالرُّکَّعِ السُّجُودِ (2البقرة ١٢٥)
و چون خانه [کعبه] را براى مردم محل اجتماع و [جاى] امنى قرار دادیم، [و فرمودیم:] «در مقام ابراهیم، نمازگاهى براى خود اختیار کنید»، و به ابراهیم و اسماعیل فرمان دادیم که: «خانه مرا براى طوافکنندگان و معتکفان و رکوع و سجودکنندگان پاکیزه کنید.»
13- فَإِنْ عُثِرَ عَلَىٰ أَنَّهُمَا اسْتَحَقَّا إِثْمًا فَآخَرَانِ یَقُومَانِ مَقَامَهُمَا مِنَ الَّذِینَ اسْتَحَقَّ عَلَیْهِمُ الْأَوْلَیَانِ فَیُقْسِمَانِ بِاللَّهِ لَشَهَادَتُنَا أَحَقُّ مِن شَهَادَتِهِمَا وَمَا اعْتَدَیْنَا إِنَّا إِذًا لَّمِنَ الظَّالِمِینَ (5المائدة ١٠٧)
و اگر معلوم شد که آن دو دستخوش گناه شدهاند، دو تن دیگر از کسانى که بر آنان ستم رفته است، و هر دو [به میت] نزدیکترند، به جاى آن دو [شاهد قبلى] قیام کنند؛ پس به خدا سوگند یاد مىکنند که: گواهى ما قطعاً از گواهى آن دو درستتر است، و [از حق] تجاوز نکردهایم، چرا که [اگر چنین کنیم] از ستمکاران خواهیم بود.
14- وَاتْلُ عَلَیْهِمْ نَبَأَ نُوحٍ إِذْ قَالَ لِقَوْمِهِ یَا قَوْمِ إِن کَانَ کَبُرَ عَلَیْکُم مَّقَامِی وَتَذْکِیرِی بِآیَاتِ اللَّهِ فَعَلَى اللَّهِ تَوَکَّلْتُ فَأَجْمِعُوا أَمْرَکُمْ وَشُرَکَاءَکُمْ ثُمَّ لَا یَکُنْ أَمْرُکُمْ عَلَیْکُمْ غُمَّةً ثُمَّ اقْضُوا إِلَیَّ وَلَا تُنظِرُونِ (10یونس ٧١) و خبر نوح را بر آنان بخوان، آنگاه که به قوم خود گفت: «اى قوم من، اگر ماندن من [در میان شما] و اندرز دادن من به آیات خدا، بر شما گران آمده است، [بدانید که من] بر خدا توکّل کردهام. پس [در] کارتان با شریکان خود همداستان شوید، تا کارتان بر شما ملتبس ننماید سپس در باره من تصمیم بگیرید و مهلتم ندهید.»
"الحقُ من" ـ ۱۴ مورد در ۱۴ آیه
«الْحَقُّ مِن الْحَقُّ مِنْ«
1- الْحَقُّ مِن رَّبِّکَ فَلَا تَکُن مِّنَ الْمُمْتَرِینَ (3آلعمران ٦٠) :: [آنچه درباره عیسى گفته شد] حق [و] از جانب پروردگار تو است. پس، از تردیدکنندگان مباش.
2- الْحَقُّ مِن رَّبِّکَ فَلَا تَکُونَنَّ مِنَ الْمُمْتَرِینَ (2البقرة ١٤٧)
حق از جانب پروردگار توست. پس مبادا از تردیدکنندگان باشى.
3- فَلَمَّا جَاءَهُمُ الْحَقُّ مِنْ عِندِنَا قَالُوا إِنَّ هَٰذَا لَسِحْرٌ مُّبِینٌ (10یونس ٧٦)
پس چون حق از نزد ما به سویشان آمد، گفتند: «قطعاً این سحرى آشکار است.»
4- وَإِذَا یُتْلَىٰ عَلَیْهِمْ قَالُوا آمَنَّا بِهِ إِنَّهُ الْحَقُّ مِن رَّبِّنَا إِنَّا کُنَّا مِن قَبْلِهِ مُسْلِمِینَ (28القصص ٥٣)
و چون بر ایشان فرو خوانده مىشود، مىگویند: «بدان ایمان آوردیم که آن درست است [و] از طرف پروردگار ماست؛ ما پیش از آن [هم] از تسلیمشوندگان بودیم.»
5- أَمْ یَقُولُونَ افْتَرَاهُ بَلْ هُوَ الْحَقُّ مِن رَّبِّکَ لِتُنذِرَ قَوْمًا مَّا أَتَاهُم مِّن نَّذِیرٍ مِّن قَبْلِکَ لَعَلَّهُمْ یَهْتَدُونَ (32السجدة ٣)
آیا مىگویند: «آن را بربافته است»؟ [نه چنین است] بلکه آن حقّ و از جانب پروردگار توست، تا مردمى را که پیش از تو بیمدهندهاى براى آنان نیامده است هشدار دهى، امید که راه یابند.
6- وَالَّذِینَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ وَآمَنُوا بِمَا نُزِّلَ عَلَىٰ مُحَمَّدٍ وَهُوَ الْحَقُّ مِن رَّبِّهِمْ کَفَّرَ عَنْهُمْ سَیِّئَاتِهِمْ وَأَصْلَحَ بَالَهُمْ (47محمد ٢)
و آنان که ایمان آورده و کارهاى شایسته کردهاند و به آنچه بر محمد [ص] نازل آمده گرویدهاند -[که] آن خود حق [و] از جانب پروردگارشان است- [خدا نیز] بدیهایشان را زدود و حال [و روز]شان را بهبود بخشید.
7- فَإِن کُنتَ فِی شَکٍّ مِّمَّا أَنزَلْنَا إِلَیْکَ فَاسْأَلِ الَّذِینَ یَقْرَءُونَ الْکِتَابَ مِن قَبْلِکَ لَقَدْ جَاءَکَ الْحَقُّ مِن رَّبِّکَ فَلَا تَکُونَنَّ مِنَ الْمُمْتَرِینَ (10یونس ٩٤)
و اگر از آنچه به سوى تو نازل کردهایم در تردیدى، از کسانى که پیش از تو کتاب [آسمانى] مىخواندند بپرس. قطعاً حق از جانب پروردگارت به سوى تو آمده است. پس زنهار از تردیدکنندگان مباش.
8- وَلِیَعْلَمَ الَّذِینَ أُوتُوا الْعِلْمَ أَنَّهُ الْحَقُّ مِن رَّبِّکَ فَیُؤْمِنُوا بِهِ فَتُخْبِتَ لَهُ قُلُوبُهُمْ وَإِنَّ اللَّهَ لَهَادِ الَّذِینَ آمَنُوا إِلَىٰ صِرَاطٍ مُّسْتَقِیمٍ (22الحج ٥٤)
و تا آنان که دانش یافتهاند بدانند که این [قرآن] حق است [و] از جانب پروردگار توست. و بدان ایمان آورند و دلهایشان براى او خاضع گردد. و به راستى خداوند کسانى را که ایمان آوردهاند، به سوى راهى راست راهبر است.
9- قُلْ یَا أَیُّهَا النَّاسُ قَدْ جَاءَکُمُ الْحَقُّ مِن رَّبِّکُمْ فَمَنِ اهْتَدَىٰ فَإِنَّمَا یَهْتَدِی لِنَفْسِهِ وَمَن ضَلَّ فَإِنَّمَا یَضِلُّ عَلَیْهَا وَمَا أَنَا عَلَیْکُم بِوَکِیلٍ (10یونس ١٠٨)
بگو: «اى مردم، حق از جانب پروردگارتان براى شما آمده است. پس هر که هدایت یابد به سود خویش هدایت مىیابد، و هر که گمراه گردد به زیان خود گمراه مىشود، و من بر شما نگهبان نیستم.»
10- فَلَمَّا جَاءَهُمُ الْحَقُّ مِنْ عِندِنَا قَالُوا لَوْلَا أُوتِیَ مِثْلَ مَا أُوتِیَ مُوسَىٰ أَوَلَمْ یَکْفُرُوا بِمَا أُوتِیَ مُوسَىٰ مِن قَبْلُ قَالُوا سِحْرَانِ تَظَاهَرَا وَقَالُوا إِنَّا بِکُلٍّ کَافِرُونَ (28القصص ٤٨)
پس چون حق از جانب ما برایشان آمد، گفتند: «چرا نظیر آنچه به موسى داده شد، به او داده نشده است؟» آیا به آنچه قبلاً به موسى داده شد کفر نورزیدند؟ گفتند: «دو ساحر با هم ساختهاند.» و گفتند: «ما همه را منکریم.»
11- وَقُلِ الْحَقُّ مِن رَّبِّکُمْ فَمَن شَاءَ فَلْیُؤْمِن وَمَن شَاءَ فَلْیَکْفُرْ إِنَّا أَعْتَدْنَا لِلظَّالِمِینَ نَارًا أَحَاطَ بِهِمْ سُرَادِقُهَا وَإِن یَسْتَغِیثُوا یُغَاثُوا بِمَاءٍ کَالْمُهْلِ یَشْوِی الْوُجُوهَ بِئْسَ الشَّرَابُ وَسَاءَتْ مُرْتَفَقًا (18الکهف ٢٩)
و بگو: «حق از پروردگارتان [رسیده] است. پس هر که بخواهد بگرود و هر که بخواهد انکار کند، که ما براى ستمگران آتشى آماده کردهایم که سراپردههایش آنان را در بر مىگیرد، و اگر فریادرسى جویند، به آبى چون مس گداخته که چهرهها را بریان مىکند یارى مىشوند. وه! چه بد شرابى و چه زشت جایگاهى است.»
12- قَدْ نَرَىٰ تَقَلُّبَ وَجْهِکَ فِی السَّمَاءِ فَلَنُوَلِّیَنَّکَ قِبْلَةً تَرْضَاهَا فَوَلِّ وَجْهَکَ شَطْرَ الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ وَحَیْثُ مَا کُنتُمْ فَوَلُّوا وُجُوهَکُمْ شَطْرَهُ وَإِنَّ الَّذِینَ أُوتُوا الْکِتَابَ لَیَعْلَمُونَ أَنَّهُ الْحَقُّ مِن رَّبِّهِمْ وَمَا اللَّهُ بِغَافِلٍ عَمَّا یَعْمَلُونَ (2البقرة ١٤٤)
ما [به هر سو] گردانیدنِ رویت در آسمان را نیک مىبینیم. پس [باش تا] تو را به قبلهاى که بدان خشنود شوى برگردانیم؛ پس روى خود را به سوى مسجدالحرام کن؛ و هر جا بودید، روى خود را به سوى آن بگردانید. در حقیقت، اهل کتاب نیک مىدانند که این [تغییر قبله] از جانب پروردگارشان [بجا و] درست است؛ و خدا از آنچه مىکنند غافل نیست.
13- أَفَمَن کَانَ عَلَىٰ بَیِّنَةٍ مِّن رَّبِّهِ وَیَتْلُوهُ شَاهِدٌ مِّنْهُ وَمِن قَبْلِهِ کِتَابُ مُوسَىٰ إِمَامًا وَرَحْمَةً أُولَٰئِکَ یُؤْمِنُونَ بِهِ وَمَن یَکْفُرْ بِهِ مِنَ الْأَحْزَابِ فَالنَّارُ مَوْعِدُهُ فَلَا تَکُ فِی مِرْیَةٍ مِّنْهُ إِنَّهُ الْحَقُّ مِن رَّبِّکَ وَلَٰکِنَّ أَکْثَرَ النَّاسِ لَا یُؤْمِنُونَ (11هود ١٧)
آیا کسى که از جانب پروردگارش بر حجتى روشن است و شاهدى از [خویشان] او، پیرو آن است، و پیش از وى [نیز] کتاب موسى راهبر و مایه رحمت بوده است [دروغ مىبافد]؟ آنان [که در جستجوى حقیقتاند] به آن مىگروند، و هر کس از گروههاى [مخالف] به آن کفر ورزد آتش وعدهگاه اوست. پس در آن تردید مکن که آن حقّ است [و] از جانب پروردگارت [آمده است] ولى بیشتر مردم باور نمىکنند.
14- إِنَّ اللَّهَ لَا یَسْتَحْیِی أَن یَضْرِبَ مَثَلًا مَّا بَعُوضَةً فَمَا فَوْقَهَا فَأَمَّا الَّذِینَ آمَنُوا فَیَعْلَمُونَ أَنَّهُ الْحَقُّ مِن رَّبِّهِمْ وَأَمَّا الَّذِینَ کَفَرُوا فَیَقُولُونَ مَاذَا أَرَادَ اللَّهُ بِهَٰذَا مَثَلًا یُضِلُّ بِهِ کَثِیرًا وَیَهْدِی بِهِ کَثِیرًا وَمَا یُضِلُّ بِهِ إِلَّا الْفَاسِقِینَ (2البقرة ٢٦)
خداى را از اینکه به پشهاى -یا فروتر [یا فراتر] از آن- مَثَل زند، شرم نیاید. پس کسانى که ایمان آوردهاند مىدانند که آن [مَثَل] از جانب پروردگارشان بجاست؛ ولى کسانى که به کفر گراییدهاند مىگویند: «خدا از این مَثَل چه قصد داشته است؟» [خدا] بسیارى را با آن گمراه، و بسیارى را با آن راهنمایى مىکند؛ و[لى] جز نافرمانان را با آن گمراه نمىکند.